Wat mag je niet eten als je zwanger bent – 11 verboden voedingsmiddelen

De zwangerschap is niet alleen een van de meest gevoelige periodes in het leven van een vrouw. Het is ook een van de belangrijkste periodes voor een kind. Daarom is het belangrijk dat je weet wat je niet mag eten als je zwanger bent. Zodat je baby gezond ter wereld komt. 

In voedingsmiddelen zit natuurlijk een onderscheid. Sommige van de lijst hieronder kunnen beperkt gegeten worden en anderen moeten volledig vermeden worden.

Om het iets makkelijker te maken hebben we hieronder een lijst opgesteld met 11 ingredienten die je niet mag eten als je zwanger bent.

Vissen met een hoog kwik gehalte

Kwik wordt vaak aangetroffen in vervuild water en is zeer giftig. Het teveel binnenkrijgen van kwik kan schadelijk zijn voor je zenuwstelsel, immuunsysteem en nieren. Als een gevolg hiervan kan het ernstige ontwikkelingsproblemen veroorzaken bij kinderen.

Doordat veel zeevis gevangen wordt in vervuilde zeeën, kunnen er in zeevissen grote hoeveelheden kwik ophopen. Niet alle vissen bevatten een hoog kwikgehalte. Voorbeelden van vissen die wel een hoog kwikgehalte hebben zijn:

• Haai
• Zwaardvis
• Koningsmakreel
• Tonijn (vooral witte tonijn)

Het eten van kwikarme vissen tijdens de zwangerschap is zeer gezond en deze vissen kunnen tot 2 keer per week worden gegeten. Vette vis bevat veel omega-3-vetzuren, die belangrijk zijn voor je baby.

Conclusie: Probeer geen vissen met veel kwikzilver eten. Hieronder vallen haai, zwaardvis, tonijn en makreel.

Ondergekookte of rauwe vis

Rauwe vis, met name schelpdieren, kunnen verschillende infecties veroorzaken.

Sommige van deze infecties daar word je als moeder alleen ziek van, maar Andere infecties kunnen worden doorgegeven aan de ongeboren baby met ernstige of zelfs fatale gevolgen.

Vooral zwangere vrouwen zijn gevoelig voor Listeria-infecties. In feite lopen zwangere vrouwen tot 20 keer meer kans om besmet te raken met Listeria dan de algemene bevolking. Deze bacterie kan gevonden worden in de bodem en besmet water of planten. Rauwe vis kan besmet raken tijdens de verwerking.

Listeria kan via de placenta aan een ongeboren baby worden doorgegeven, zelfs als de moeder geen tekenen van ziekte vertoont. Dit kan leiden tot voortijdige bevalling, miskraam, doodgeboorte en andere ernstige gezondheidsproblemen.

Zwangere vrouwen wordt daarom geadviseerd om rauwe vis en schelpdieren te vermijden. Dit geldt ook voor veel sushigerechten.

Conclusie: Rauwe vis en schelpdieren kunnen besmet zijn met bacteriën en parasieten. Sommige hiervan kunnen schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid voor zowel de moeder als de ongeboren baby.

Ongekookt, rauw en verwerkt vlees

Het eten van ongekookt of rauw vlees verhoogt je risico op een infectie door verschillende bacteriën of parasieten, waaronder Toxoplasma, E. coli, Listeria en Salmonella.

Bacteriën kunnen de gezondheid van je ongeboren baby aantasten, wat kan leiden tot doodgeboorte of ernstige neurologische aandoeningen. Hieronder valt onder andere verstandelijke beperkingen, blindheid en epilepsie.

Hoewel de meeste bacteriën zich op het oppervlak van stukken vlees bevinden, kunnen andere bacteriën in de spiervezels zijn blijven hangen.

Sommige stukken vlees, zoals ossenhaas of ribeye van rund-, lams- en kalfsvlees – kunnen veilig worden gegeten als ze niet helemaal gaar zijn. Dit geldt echter alleen als het stuk vlees compleet of ongesneden is en aan de buitenkant volledig gekookt is.

Gesneden vlees inclusief; vleespasteien, hamburgers, gehakt, varkensvlees en gevogelte, mag nooit rauw of ongekookt worden gegeten.

Conclusie: Rauw of ongekookt vlees kan schadelijke bacteriën bevatten. Vlees moet helemaal gaar zijn voordat het gegeten mag worden.

Rauwe eieren

Rauwe eieren kunnen besmet zijn met Salmonella. Symptomen van Salmonella-infecties worden meestal alleen door de moeder ervaren en zijn onder andere koorts, misselijkheid, overgeven, maagkrampen en diarree.

In zeldzame gevallen kan de infectie krampen in de baarmoeder veroorzaken, wat kan leiden tot vroegtijdige geboorte of doodgeboorte.

Voedingsmiddelen die vaak rauwe eieren bevatten zijn:

• Roerei
• Gepocheerde eieren
• Hollandaisesaus
• Zelfgemaakte mayonaise
• Zelfgemaakt ijs
• Taart icings

De meeste commerciële producten die rauwe eieren bevatten worden gemaakt met gepasteuriseerde eieren en zijn veilig te consumeren. Het is belangrijk om altijd even het etiket te lezen om het zeker te weten. 

Conclusie: Rauwe eieren kunnen besmet zijn met Salmonella, wat kan leiden tot ziekte bij de moeder en een verhoogd risico op voortijdige geboorte of doodgeboorte. In plaats van rauwe eieren kunnen gepasteuriseerde eieren worden gebruikt.

Orgaanvlees

Orgaanvlees is een grote bron van verschillende voedingsstoffen. Deze voedingstoffen zijn onder andere ijzer, vitamine B12, vitamine A en koper. Deze voedingstoffen zijn allemaal goed voor een aanstaande moeder en haar baby.

Echter wordt het eten van te veel dierlijke vitamine A niet aanbevolen tijdens de zwangerschap.

Het kan vitamine A toxiciteit en een abnormaal hoog kopergehalte veroorzaken. Dit kan leiden tot geboorteafwijkingen en aandoeningen in de lever.

Daarom mogen zwangere vrouwen niet meer dan één keer per week orgaanvlees eten.

Conclusie: Orgaanvlees is een grote bron van ijzer, vitamine B12, vitamine A en koper. Om de toxiciteit van vitamine A en koper te voorkomen, wordt zwangere vrouwen geadviseerd om hun inname van orgaanvlees te beperken tot niet meer dan één keer per week.

Cafeïne

Cafeïne is de meest gebruikte psychoactieve stof ter wereld en wordt voornamelijk gebruikt in koffie, thee, frisdranken en cacao.

Zwangere vrouwen wordt over het algemeen geadviseerd om hun cafeïne-inname te beperken tot minder dan 200 mg per dag, of ongeveer 2-3 koppen koffie.

Cafeïne wordt zeer snel opgenomen en gaat gemakkelijk over in de placenta en foetus. Doordat ongeboren baby’s en hun placenta’s niet het belangrijkste enzym hebben dat nodig is om cafeïne af te breken, kunnen hoge niveaus ervan worden opgebouwd.

Het is aangetoond dat een hoge inname van cafeïne tijdens de zwangerschap de groei van de foetus beperkt en het risico op een laag geboortegewicht bij de bevalling verhoogt.

Een laag geboortegewicht, minder dan 2,5 kilo, wordt geassocieerd met een verhoogd risico op kindersterfte en een hoger risico op chronische ziekten (hartaandoeningen) op volwassen leeftijd.

Conclusie: Zwangere vrouwen moeten hun cafeïne-inname beperken tot 200 mg per dag, dat is ongeveer 2-3 koppen koffie. De hoge cafeïne-inname tijdens de zwangerschap kan de groei van de foetus beperken en een laag geboortegewicht veroorzaken.

Rauwe spruiten

Rauwe spruiten en groentes waaronder luzerne, klaver, radijs en taugé, kunnen besmet zijn met Salmonella. Het vochtige milieu dat zaden nodig hebben om te beginnen met ontkiemen is ideaal voor dit soort bacteriën, en het is bijna onmogelijk om ze ervan af te spoelen.

Daarom wordt zwangere vrouwen geadviseerd om rauwe spruiten te vermijden. Gelukkig kan je ze wel blijven eten als je ze eerst kookt.

Conclusie: Rauwe spruiten kunnen besmet zijn met bacteriën in de zaden. Zwangere vrouwen mogen alleen gekookte spruiten eten.

Ongewassen producten

Het oppervlak van ongewassen of ongeschilde groenten en fruit kan besmet zijn met verschillende bacteriën en parasieten. Deze bacteriën omvatten Toxoplasma, E. coli, Salmonella en Listeria. Dit kan uit de grond of door behandeling verkregen worden. 

Bacteriën kunnen schadelijk zijn voor zowel de moeder als haar ongeboren baby. Een zeer gevaarlijke parasiet die kan blijven hangen op fruit en groenten heet Toxoplasma.

De meeste mensen die Toxoplasmose krijgen, hebben geen symptomen, terwijl anderen het gevoel hebben dat ze een maand of langer griep hebben.

Baby’s die besmet zijn met Toxoplasma terwijl ze nog in de baarmoeder zaten, hebben geen symptomen bij de geboorte. Alleen kunnen de symptomen zoals blindheid of intellectuele handicaps zich later in het leven ontwikkelen. Bovendien heeft een klein percentage van de geïnfecteerde pasgeborenen bij de geboorte ernstige oog- of hersenbeschadiging.

Tijdens de zwangerschap is het zeer belangrijk om het risico op infectie te minimaliseren door fruit en groenten en fruit grondig af te spoelen, te schillen of te koken.

Conclusie: Groenten en fruit kunnen besmet zijn met schadelijke bacteriën, waaronder toxoplasma. Het is belangrijk om alles eerst grondig af te spoelen.

Ongepasteuriseerde melk, kaas of vruchtensap

Rauwe melk en ongepasteuriseerde kaas kunnen een reeks schadelijke bacteriën bevatten, waaronder Listeria, Salmonella, E. coli en Campylobacter. Hetzelfde geldt voor ongepasteuriseerd sap, dat ook gevoelig is voor bacteriële besmetting.

Deze infecties kunnen allemaal levensbedreigende gevolgen hebben voor een ongeboren baby. Pasteurisatie is de meest effectieve manier om schadelijke bacteriën te doden, zonder de voedingswaarde van de producten te veranderen

Om het risico op infecties te minimaliseren, wordt zwangere vrouwen geadviseerd om alleen gepasteuriseerde melk, kaas en vruchtensap te gebruiken.

Conclusie: Zwangere vrouwen moeten geen ongepasteuriseerde melk, kaas of vruchtensap consumeren, omdat deze voedingsmiddelen het risico op bacteriële infecties verhogen.

Alcohol

Alcohol is een van de dingen die je zeker niet mag eten als je zwanger bent. Zwangere vrouwen wordt geadviseerd om het drinken van alcohol volledig te vermijden, omdat dit het risico op een miskraam en doodgeboorte verhoogt. Zelfs een kleine hoeveelheid alcohol kan een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van de hersenen van je baby.

Aangezien geen enkel niveau van alcohol veilig is gebleken tijdens de zwangerschap, is het aanbevolen om het te vermijden.

Conclusie: Zwangere vrouwen moeten geen alcohol drinken. Het drinken van alcohol kan het risico op miskraam, doodgeboorte en foetaal alcoholsyndroom verhogen.

Verwerkt junkfood

Zwangerschap is een tijd van snelle groei. Als gevolg daarvan hebben zwangere vrouwen meer essentiële voedingsstoffen nodig, waaronder eiwitten, foliumzuur en ijzer.

Ook al eet je in wezen voor twee personen, je hebt niet twee keer zoveel calorieën nodig. Ongeveer 350-500 extra calorieën per dag in het tweede en derde trimester zou genoeg moeten zijn. Een optimaal zwangerschapsdieet moet voornamelijk bestaan uit volledige voeding, met voldoende voedingsstoffen om aan de behoeften van de moeder en het groeiende kind te voldoen.

Verwerkt junkfood bevat over het algemeen weinig voedingsstoffen en veel calorieën, suiker en toegevoegde vetten. Daarnaast is de toegevoegde suiker gekoppeld aan een dramatisch verhoogd risico op het ontwikkelen van verschillende ziekten, waaronder diabetes type 2 en hartaandoeningen.

Hoewel enige gewichtstoename nodig is tijdens de zwangerschap, lijdt overgewicht weer tot veel complicaties en ziekten.

Conclusie: Het eten van verwerkt voedsel tijdens de zwangerschap kan je risico op overgewicht, zwangerschapsdiabetes en andere complicaties verhogen. Dit kan op lange termijn gevolgen hebben voor de gezondheid van je kind.

Samengevat

Een goede voedselhygiëne en -bereiding wordt altijd aanbevolen, vooral tijdens de zwangerschap.

Dit is alleen niet altijd gemakkelijk te doen, aangezien sommige voedingsmiddelen al besmet kunnen zijn wanneer je ze koopt.

Om deze reden moet je het voedsel op deze lijst zo veel mogelijk te vermijden. Jouw gezondheid en die van je ongeboren kind moeten op de eerste plaats komen.

Klik hier voor de site van het Voedingscentrum. Deze pagina laat precies zien welke producten je beter kunt laten staan of heel minimaal van mag eten.